Home
Fotograaf
Kostuum verhuur
Sinterklaas
Kerstman
Contactclown
 Geschiedenis van de goed heiligman


Ontstaan van het Sinterklaasfeest: Oorspronkelijk werd Sint-Nicolaas alleen in het oosten van Europa geëerd. In de 13e eeuw werd besloten dat zijn naamdag ook in het westen een van de belangrijkste feestdagen was; in die tijd werd het sinterklaasfeest in Utrecht al gevierd door de schoen van vier arme kinderen te vullen met geldstukken, in andere steden werd ook iets voor de armen gedaan. Na de Nederlandse Opstand probeerden calvinistische predikanten het sinterklaasfeest af te schaffen, omdat het te veel heidense elementen bevatte. Het feest was echter zo populair dat dit streven weinig succes heeft gehad, ook bij het protestantse volksdeel. Verder zijn er parallellen te trekken met de heidense god Wodan, deze rijdt ook op een schimmel, de achtbenige Sleipnir, waarmee hij door de lucht vliegt.

Herkomst sinterklaas: Later werd hij als Lyciër bisschop van Myra, de hoofdplaats van Lycië, en nam o.a. deel aan het Grieks(talig)e Concilie van Niceae. Hij stierf op 6 december 342. Na de inval van de moslims in het gebied, werden de stoffelijke resten van de heilige naar Bari gebracht, in het toenmalige koninkrijk van de Beide Siciliën (in het deel van Napels), waar de latere Keizer Karel V koning zou worden. Filips II, zijn zoon, zou de Nederlanden erven, Spanje én de Beide Siciliën. Vandaar de verwarring dat de Sint uit Spanje zou komen. Aldaar is Sint-Nicolaas algemeen de patroon van de zeevaart. Sinterklaas arriveert in Nederland per stoomboot, hetgeen in dat perspectief niet verwonderlijk is: de historische banden van Spanje met de Nederlanden zijn bekend. Herkomst Zwarte Piet: De herkomst van deze helpers is omstreden, er bestaan dan ook verschillende ideeën over: hij was oorspronkelijk een demon die door de heilige gedwongen werd goede daden te verrichten, maar volgens sommigen gaat hij terug op een Moors knechtje en is zijn huidkleur daaraan te danken. Anderen zeggen dat dit hetzelfde is, want de Moor was volgens sommigen de duivel. In christelijk perspectief is Piet gewoon de bedwongen duivel, plaatsvervanger van de overwonnen Wodan, of diens helper Nörwi, de zwarte vader des nachts, die ook een roe droeg (als vruchtbaarheidssymbool). Het vriendelijkste verhaal is wellicht dat Nicolaas op een slavenmarkt in Myra eens een Ethiopisch jongetje met de naam Piter (afgeleid van Petrus) aantrof. Sint kocht de jongen vrij en uit dankbaarheid bleef hij de Sint nabij. Zo komt zwarte Piet volgens sommigen aan zijn negroïde trekken, hoewel anderen denken dat die later erbij zijn bedacht vanwege het koloniale verleden. Huidskleur Zwarte Piet: De huidskleur van Piet geeft soms aanleiding tot kritiek dat zijn rol racistische vooroordelen zou bevestigen, maar volgens anderen is hij een Italiaanse schoorsteenvegersknecht en is zijn gezicht alleen daardoor zwart van het roet. Dit idee wordt nog eens versterkt door het feit dat Piet een roe heeft (een instrument van schoorsteenvegers), Italiaanse schoorsteenvegerskledij draagt en op daken klimt. Anderen weer zeggen dat zijn kledij Moors is. Het meest waarschijnlijke is dat de huidige Zwarte Piet een spontaan gegroeid mengsel is van al deze culturen en typen. Tot de Tweede Wereldoorlog had Sinterklaas slechts één helper. Na de bevrijding door de Canadezen hielpen deze soldaten met het organiseren van het eerste naoorlogse sinterklaasfeest. Niet gehinderd door kennis over de traditie, bedachten zij, dat als één Zwarte Piet leuk is, een heleboel zwarte Pieten nóg leuker zouden zijn. Sindsdien wordt Sinterklaas vergezeld door vele Pieten, tegenwoordig vaak met ieder een eigen taak. Terwijl Sinterklaas altijd statig en gedistingeerd is, gedragen de Pieten zich als acrobaten en grappenmakers die vaak kwajongensstreken uithalen. Zwarte Pieten pak: De zwarte pieten lopen rond in kleding van een 16e-eeuwse page. Pages waren toendertijd de persoonlijke dienaren van hooggeplaatste en belangrijke mensen als hertogen en prinsen. Een pietenpak is dus een "pagepak.

Herkomst van de naam Amerigo: Tijdens de landelijke intocht in Elburg in 1990 werd de rol van het paard van Sinterklaas vertolkt door een politiepaard met de naam Amerigo, vernoemd naar Amerigo Vespucci. Sinds deze intocht is de naam Amerigo algemeen ingeburgerd als verwijzing naar het paard van Sinterklaas. Vóór 1990 werd het paard van Sinterklaas meestal simpelweg "het paard van Sinterklaas" genoemd of "de schimmel", hoewel Sinterklaas tijdens zijn landelijke intocht van 1986 in Zutphen de naam "Jasper" gebruikte voor zijn paard. Het paard Amerigo dat bij de intocht gebruikt wordt is getraind als politiepaard door Pieter Wiersinga, hoofd Koets- en Rijstal van de Koninklijke Stallen in Den Haag.

Waarom op 5 en niet op 6 december: 6 December is niet de verjaardag, maar de sterfdag is van Nicolaas, na zijn dood werd Nicolaas heilig verklaard en vanaf toen heette hij Sint Nicolaas. In die tijd is Sint Nicolaas "Sinterklaas" gaan heten. Vroeger begon een nieuwe dag niet om 12 uur 's nachts zoals het nu is maar om 6 uur 's avonds. Vroeger na 6 uur in de avond was het dus al direct 6 december de sterfdag van Sinterklaas welke wij nu kennen als het Sinterklaasfeest. Daarom valt pakjesavond niet op 6 maar op 5 december.



Schoenzetten: Uit archiefstukken blijkt dat vanaf 1427 in de Sint Nicolaaskerk in Utrecht schoenen werden gezet op 5 december, sinterklaasavond. Rijke Utrechters legden wat in de schoenen en de opbrengst werd verdeeld onder de armen op 6 december, de officiële sterfdag van de Heilige Nicolaas. Uit de 16e eeuw bestaan beschrijvingen van het schoenzetten door kinderen in de huiskamer. Kunstschilder Jan Steen heeft in de 17e eeuw de sinterklaasochtend op twee schilderijen vastgelegd. Daarop is ook goed te zien wat de kinderen in hun schoen kregen. Vaak was dat snoepgoed zoals speculaas, kruidnoten, pepernoten, marsepein en speelgoed. Opvallend is dat vooral jongens een roe of zakje zout in de schoen vonden. Tegenwoordig zetten kinderen hun schoen bij de kachel vanaf het moment dat de Sint in het land is aangekomen. Sinterklaas en Zwarte Piet komen namelijk die nacht binnen via de schoorsteen. De volgende dag vinden de kinderen dan wat lekkers in hun schoen. Bij de schoen kan soms een glaasje water staan voor de Sint. Of er ligt een tekening. En vaak zelfs een wortel of suikerklontjes voor het paard van Sinterklaas. Dat paard kan over de daken lopen.

Pakjes avond: Sinterklaas transformeerde echter gaandeweg van onzichtbare magische brenger van wonderbaarlijke gaven tot een opa-achtige kindervriend, die de kinderen met zijn zwarte pieten thuis met een zak vol cadeautjes bezocht. Ouders gaven hun kinderen in eerste instantie veel zelfgemaakte Sinterklaascadeaus en later gekochte cadeautjes. Ook grote bedrijven zoals de Hoogovens, Shell en anderen, maar ook volksbonden zorgden ervoor dat de kinderen van hun werknemers of leden met Sinterklaas niets tekort kwamen. Pakjesavond is vooral een Nederlands fenomeen. In België kent men zoiets niet.